スラブ神話の妖怪①

Published by jpya on 2019-02-102019-02-10

この記事では、
スラブ神話に登場する妖怪をご紹介いたします！

この内容はポーランド人学生が鎌倉学園中学校・高等学校でのレクチャーのために用意したものであり、
それをブログ用に加筆・編集しております。

日本語とポーランド語を併記しますので、
ぜひポーランド語の勉強にお役立てください:)

スラヴ神話には妖怪ー人間と神様の性質を持った不自然な存在ー
に富んでいます。
恐ろしくて害悪を及ぼす悪魔もいますし、
手伝ってくれる親切な神もいます。

Mitologia słowiańska obfituje w liczne wyobrażenia demonów,
czyli nadprzyrodzonych bytów o cechach częściowo ludzkich i częściowo boskich.
Mogą być zarówno bardzo groźne i powodować nieszczęścia, jak też życzliwe i opiekuńcze.

ババ・ヤガBaba Jaga

ババ・ヤガはたいてい醜い老婆の形をしています。
森の中にある、鳥の足に建っている小屋に住んでいます。
黒猫、蛇、ヒキガエルなどの動物と仲良くしています。

Baba Jaga jest demonem, najczęściej wyobrażanym jako stara kobieta o odrażającym wyglądzie, która mieszka w lesie, a jej dom stoi na kurzej nodze.
Towarzyszą jej zwierzęta takie jak czarny kot, wąż czy ropucha.

この妖怪は、人、特に子供を誘拐して食い殺します。
神話や童話ではしばし、ババ・ヤガが主人公に負けて善悪の闘争で善が勝つという事を象徴します。

Porywa i pożera ludzi, a szczególnie dzieci.
W baśniach i legendach zazwyczaj ginie w wyniku konfrontacji z pozytywnym bohaterem, uosabiając klasyczny motyw triumfu dobra nad złem.

ちなみに…
スラヴ神話だけでなく、
ほかの民族の神話でもババ・ヤガに似たキャラクターが登場することがよくあります。

例えば、「ヘンゼルとグレーテル」に登場する魔女は
ババヤガとよく似ています。

Ciekawostka:
postać Baby Jagi ma liczne odpowiedniki w wierzeniach ludów poza-słowiańskich,
cechy Baby Jagi ma na przykład czarownica ze znanej baśni “Jaś i Małgosia”.

ポウドゥニーツァ Południca

ポウドゥニーツァ（正午の女）は旋風や白い服を着ていて
しばしば若くて、きれいな女性として描かれていました。

Południca była czasem wyobrażana jako powietrzny wir,
a czasem jako młoda, urodziwa kobieta ubrana na biało.

結婚の前後の近いうちに亡くなった女の人は
ポウドゥニーツァになると思われていました。

Południcami stawały się kobiety zmarłe chwilę przed lub zaraz po ślubie.　　

炎天下で農作業をしている百姓を攻撃していました。
大鎌で人を殺したり、そんなに残酷ではない神話によると、
ただ気絶やめまいをさせていました。

Podczas upalnych dni karały pracujących w południe chłopów.
Swoje ofiary zabijały sierpem lub – w bardziej pozytywnym wariancie – zsyłały na nich omdlenia i zawroty głowy.

ルサウカ Rusałka

ルサウカは田園・森、
もしくは川・湖・池といった水辺に住んでいる美女として描かれています。

Rusałka jest wyobrażana jako piękna kobieta, mieszkająca nad wodą, w lesie lub na polu.

魅力的な姿であるルサウカは
歌や踊りで人間の若い男を誘惑して、
くすぐったり、休まずに躍らせたりして、
男の人を疲弊させて殺していました。

Swoją urodą i pięknym głosem wabiły i uwodziły młodych mężczyzn, następnie dręcząc ich tańcem bez odpoczynku lub łaskotaniem, powodując śmierć z wycieńczenia.

リホ Licho

リホの格好については色々な意見があります。
ある人によれば、リホは小さくて毛深い生き物です。

Istnieją różne wersje tego, jak wygląda: według jednych, przypomina nieduże, kudłate stworzenie.

一方ほかの人によると、
やせっぽちで片目しかないブスでした。

Według innych była chudą, odrażającą kobietę o jednym oku,

リホは小麦粉に灰を入れたり必要なものを隠したり、お皿を割ったりして
人を悩ませていました。
ブスなリホはもっと危なかったです。
なぜなら、見たもの全てをたったの一見で壊すことができるからです。

Uprzykrzały życie na różne sposoby,
na przykład dosypując do mąki popiołu,
chowając różne przedmioty czy tłukąc naczynia.
Licho o wizerunku staruchy było znacznie bardziej niebezpieczne,
ponieważ niszczyła wzrokiem wszystko, na co spojrzała.

ちなみに… ポーランド語には、リホが登場する慣用句が今日まで存在しています

Ciekawostka: w języki polskim do dziś istnieją stwierdzenia związane z postacią licha

【リホを使った言い回しの例】

★licho nie śpi
文字通りの意味→リホが寝ていない。
慣用句の意味→いつでもひどい目に合う可能性がある
　　　　　　　wyraża przeświadczenie, że zawsze może nas spotkać coś złego, może nam grozić jakieś niebezpieczeństwo
　　　　　　　

★pal licho
文字通りの意味→リホを燃やせ
慣用句の意味→あまり大事ではないということを強調する表現
　　　　　　 to wyrażenie podkreśla małą istotność czegoś (synonimy: “nie ma co się tym przejmować”, ” mniejsza o to”)

★do licha
文字通りの意味→リホへ（行って去って！）
慣用句の意味→怒り・入り立ちを伝える表現
　　　　　　　zwrot wyrażający złość, gniew, zniecierpliwienie