ポーランドの春～Wiosna w Polsce
Wiosna w Polsce/ ポーランドの春
3月21日は春分の日です。この時期には日本の多くの場所では桜が咲き始めて、数日後には桜の開花をきっかけに、家族や友達と会ったり話したりしする「お花見」が行われます。一方で、ポーランドではどのように春の訪れを感じるのでしょうか？ポーランド人は春をどのように過ごすのでしょうか？
日本では春を感じるために、上を見るのではないでしょうか？頭上に可憐な桜の花が満開に咲いている枝々が、風に揺らぐ様子が春の訪れを感じさせてくれます。一方で、花について比較するならば、ポーランドでは大地から新芽が植えてきているかどうか、足元をじっくり見て確認することで春の訪れを感じます。 例えば、白いアネモネ,黄水仙、チューリップ、サクラソウや松雪草などです。
他にも春を連想させるる花があります。クロッカスです。紫色や白色のことが多いですが、黄色や青色のクロッカスも存在しています。4月には、タトラ山脈のDolina Chochołowska (ドリナ・ホホウォフスカ／ホホウォフスカ谷)には無数のクロッカスが咲いています。繊細で紫色の花が谷中を埋め尽くし、幻想的な景色を成します。
Innymi kwiatami niezmiennie kojarzonymi z wiosną są krokusy – najczęściej fioletowe lub białe, czasem można spotkać odmiany o żółtych lub niebieskich płatkach. W kwietniu w tatrzańskiej dolinie Chochołowskiej kwitną tysiące krokusów. Drobne, fioletowe kwiaty jak okiem sięgnąć pokrywają całą dolinę, tworząc niezrównany, bajkowy krajobraz.
春分の日にまつわる、ポーランドがキリスト教に改宗する前から続く「Topienie Marzanny（マジャンナ沈め)」という習慣は今日までに残っています。マジャンナは、死と冬を象徴するスラブの女神でした。この女神を模した「マジャンナ」と呼ばれる案山子を作り、火をつけて、川へ投げ込むのが、Topienie Marzanny（マジャンナ沈め)です。
※マジャンナや他のスラヴの神様については、ぜひ下記ボタンを押して、過去の投稿をご覧ください。
Z pierwszym dniem wiosny wiąże się zwyczaj sięgający czasów przedchrześcijańskich, a mianowicie topienie Marzanny. Marzanna była słowiańską boginią śmierci i zimy – przedstawiającą ją kukłę (również zwaną Marzanną) podpala się, a następnie wrzuca do rzeki, w geście pożegnania zimy i powitania wiosny. Więcej o Marzannie pisałyśmy w jednym z wpisów poświęconych mitologii słowiańskiej.
そんなに良く知られてはいませんが、面白いことに3月21日は非公式に「サボる者の日」ともされています。
Mniej znaną ciekawostką jest to, że 21 marca nieoficjalnie obchodzi się również Dzień Wagarowicza. 😉
Bocian biały (ボチャン・ビアウイ／白いボチャン、コウノトリ）はポーランドの生態系に住む一番大きな鳥で、ポーランド文化、特に、民族文化に大きく関わっています。ボチャンの行動は様々な風に解釈されていて、その行動を根拠に、その年の収穫、降水量や田舎に住んでいる人たちの人生・命などについて予言していました。田舎に住んでいるボチャンは幸運をもたらし、嵐、洪水、雷や家事などの自然災害から守ってくれると信じられていました。
Bocian biały jest największym ptakiem w Polsce żyjącym wśród ludzi i zajmuje szczególne miejsce w polskiej kulturze, zwłaszcza w tradycjach ludowych. Bocianie zachowanie podlegało rozmaitym interpretacjom – na jego podstawie stawiano wróżby dotyczące tegorocznych zbiorów, opadów atmosferycznych czy też losów członków społeczności wiejskiej. Wierzono, że obecność bociana we wsi przynosi szczęście i pomyślność oraz chroni przed wrogim działaniem żywiołów – burzami, powodziami, piorunami oraz ogniem.
ですから村人らはボチャンが自分の集落に住みつくように、よく家屋の上に巣を作ってあげたりしてボチャンを誘いこんでいました。彼らの巣を壊すことやボチャンを殺すことは、悪運をもたらす犯罪として思われていました。 ポーランドの民族に大事にされたボチャンに、知識人も着目していました。 ロマン主義時代の一番有名なポーランド人詩人の一人、ツィプリアン・カミル・ノルヴィドの詩には、以下のような一説があります。
Dlatego też ludność wiejska starała się zachęcić bociany do osiedlenia się wśród nich, niejednokrotnie samodzielnie budując dla nich gniazda na dachach domów. Zniszczenie gniazda albo zabicie bociana uważane było za brzemienną w skutki zbrodnię, która mogła ściągnąć liczne nieszczęścia na tego, który dopuścił się owego czynu. (Znaczenie bociana dla ludności polskiej wsi nie umknęło uwadze intelektualistów – jeden z najbardziej znanych polskich poetów epoki romantyzmu, Cyprian Kamil Norwid, zawarł w jednym ze swych utworów taką oto strofę:
”神よ、コウノトリの巣を壊すことが罪となるこの国が
とても恋しいです
なぜなら彼らは全ての人々にとって役立つので”
„ Do kraju tego, gdzie winą jest dużą
Popsować gniazdo na gruszy bocianie,
Bo wszystkim służą,
Tęskno mi, Panie.
ボチャンは妊娠も連想させる鳥でした。今日でも小さな子供に、ボチャンが妹や弟を連れてくると説明したりします。
Bocian kojarzony był również z płodnością. Do dziś małym dzieciom często mówi się, że to właśnie bocian przyniesie ich braciszka czy siostrzyczkę. 😉
『コウノトリたち』
ヨゼフ・ヘウモンスキエゴ
ボチャンには”家族”もいます。Bocian czarny (ボチャン・チャルニ／黒いボチャン、黒いコウノトリ）は白いコウノトリよりも恥ずかしがりやで、人がいないところに住んでいます。
Bocian biały również ma rodzinę – nieco bardziej nieśmiałego, płochliwego bociana czarnego, który woli osiedlać się w miejscach odludnych.
続いての春の訪れを感じさせてくれる鳥は、jaskółka(ヤスクワゥカ・ツバメ)です。ヤスクワゥカはボチャンと同じように、秋が来ると暖かい国へと飛んでいきます。ツバメを殺すことや巣を壊すことも、禁止されていました。春にポーランドに帰ってきたばかりのツバメを見ると、幸運が訪れると信じられていました。このすばしっこい鳥がポーランドへ帰ってくるのは、たいてい3月から4月への変わり目ごろです。しかし、冬の終わりかけである3月の初旬に、ツバメが帰ってくることもあります。ですから、ポーランド語では「たった一羽のツバメは春を成さない」ということわざがあります。このことわざはたいてい誰かの行いに対して向けられ、たった一つの善行は誰かのことについてひいき目に見る十分な根拠にはならない、という意味を持っています。このことわざはよく似た形で、他のヨーロッパの言語にも存在しています。
民間信仰はある程度にキリスト教の伝統に取り込まれています。今ではコウノトリとツバメは３月２５日、クリスマスの９か月前の処女マリアのお告げとして祝われています。
Drugimi wspomnianymi zwiastunami wiosny są jaskółki, które, podobnie jak bociany, odlatują na jesień do ciepłych krajów. Ptaki te również były objęte ochroną, nie wolno było ich zabijać ani niszczyć ich gniazd. Wierzono, że widok pierwszych powracających na wiosnę jaskółek przynosi szczęście. Te zwinne ptaszki wracają w nasze strony zazwyczaj na przełomie marca i kwietnia. Zdarzało się jednak, że jaskółki pojawiały się na początku marca, kiedy zima powoli się kończy, ale nie ustępuje całkowicie i powraca po kilku dniach odwilży. Dlatego też w języku polskim istnieje przysłowie „jedna jaskółka wiosny nie czyni”. Jego przenośne przesłanie najczęściej dotyczy czyjegoś zachowania i mówi, że jeden dobry uczynek nie stanowi wystarczającej podstawy, aby zacząć patrzeć na kogoś przychylnym okiem. Przysłowie to w identycznej lub zbliżonej formie funkcjonuje również w innych językach europejskich. Tradycja chrześcijańska w pewnym stopniu zaadaptowała ludowe wierzenia, dlatego też bocian i jaskółka kojarzone były ze świętem Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. Wypada ono 25 marca, czyli na dziewięć miesięcy przed Bożym Narodzeniem.
春の天気は結構気まぐれで、この様子はポーランドのことわざでよく描写されています。春の急な天気の変化のことをポーランド人は、「w marcu jak w garncu」や「kwiecień-plecień」と呼ぶことが多いです。「w marcu jak w garncu」というのは直訳すると「3月は鍋の中のようだ」となり、「kwiecień plecień, bo przeplata, trochę zimy, trochę lata」は「4月はずっと冬と夏を織りつないでいる」というような自然の気まぐれな様子を表しています。
Wiosenna pogoda potrafi być dosyć kapryśna, co również znajduje odzwierciedlenie w polskich przysłowiach: nagłe załamanie pogody często komentowane jest powiedzeniami „w marcu jak w garncu” czy też „kwiecień-plecień wciąż przeplata, trochę zimy, trochę lata”.
多くの人にとって春の一番大切な祭典はイースターです。キリスト教のもっとも大事な祭りであるイースターは、春の初めての満月の後の日曜日に執り行われます。(早くて３月２２日、遅くて４月２５日となります)
Dla wielu najważniejszym świętem wiosennym jest Wielkanoc, będąca też najważniejszym świętem Kościoła katolickiego. Dzień Wielkiej Nocy przypada na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca, czyli najwcześniej może to być 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia.
イースター準備期間は、２月の下旬にある灰に水曜日に始まる四旬節は４０日間です。イースターの前の日曜日は「聖枝祭」と呼ばれ、イエスキリストのエルサレム入城を記念する祝日です。この祝日のために、palmy wielkanocne （パルミ・ヴィエルカノツネ／イースターの花束）を作ったりします。地方によって、野の花、葦、柳、ドライフラワーといった様々な素材が使われています。聖枝祭を皮切りに、イースターへの特別な用意の時間である受難の週が始まります。連日、聖木曜日、聖金曜日、聖土曜日といった様々な儀式、家事、料理の準備が待ち構えています。
Wielkanoc poprzedzana jest przez okres Wielkiego Postu, który rozpoczyna się końcem lutego w Środę Popielcową i trwa 40 dni. Niedziela przed Wielkanocą nazywana jest Niedzielą Palmową i upamiętnia wjazd Jezusa Chrystusa do Jerozolimy. Na Niedzielę Palmową przygotowuje się palmy wielkanocne – w zależności od regionu są to wiązanki polnych kwiatów, trzciny, wierzby, żywych lub suszonych roślin. Niedziela Palmowa rozpoczyna tzw. Wielki Tydzień – okres szczególnego przygotowania do obchodów Wielkiej Nocy. Kolejne dni, zwłaszcza Wielkie Czwartek, Piątek i Sobota wypełnione są rozmaitymi obrzędami, porządkami domowymi oraz szykowaniem potraw.
ポーランドのイースターの伝統とこの象徴的な意味は別の投稿でまたご説明します。
Zwyczajom wielkanocnym oraz ich symbolice poświęcony zostanie inny wpis.
ポーランドではゴールデンウイークに相当する連休があります。5月1日のメーデーと5月3日の憲法記念日といった祝日に絡めて、majówka（マユフカ）という連休があります。ポーランド・リトアニア共和国の首都であるワルシャワで採択された１７９１年5月3日の憲法はヨーロッパの初めて、世界の第二番目の憲法でした。Majówkaは旅行する絶好の機会で、家族や友達と一緒にバーベキュー、焼き肉や焼きジャガイモを作るパーティーがよく開催されています。
Nie wszyscy jednak wyczekują maja z niecierpliwością. Dla uczniów kończących edukację w szkołach średnich maj jest gorącym okresem egzaminu dojrzałości – matury. Egzaminy z różnych przedmiotów odbywają się przez większą część miesiąca, wyników można spodziewać się w czerwcu. Od rezultatów tego egzaminu zależy, czy uczeń dostanie się na wymarzony kierunek studiów. W nagrodę za stres i trudy nauki maturzystów, którzy mają zamiar kontynuować naukę na uczelniach wyższych, czekają najdłuższe wakacje w życiu – od końca maja do początku października. Majowe egzaminy uwiecznione zostały w piosence zespołu „Czerwone Gitary”.
ところで、全員が5月を楽しみに待っているわけではありません。高校3年生の生徒にとって、5月は「成熟の試験」と呼ばれるmatura（マトゥラ）という期末試験の時期です。色々な科目の試験はほとんどの5月に行われていて、結果が6月に発表されます。マトゥラの点数によって、志望する大学に入れるかどうかが決まります。ストレスを受けたり厳しい勉強したりしていた生徒たちにも、ご褒美があります。：5月の下旬から10月の初旬までの人生で一番長い夏休みです。マトゥラの様子は、Czerwone Gitaryというバンドの歌で描かれています。
Nie wszyscy jednak wyczekują maja z niecierpliwością. Dla uczniów kończących edukację w szkołach średnich maj jest gorącym okresem egzaminu dojrzałości – matury. Egzaminy z różnych przedmiotów odbywają się przez większą część miesiąca, wyników można spodziewać się w czerwcu. Od rezultatów tego egzaminu zależy, czy uczeń dostanie się na wymarzony kierunek studiów. W nagrodę za stres i trudy nauki maturzystów, którzy mają zamiar kontynuować naukę na uczelniach wyższych, czekają najdłuższe wakacje w życiu – od końca maja do początku października. Majowe egzaminy uwiecznione zostały w piosence zespołu „Czerwone Gitary”.
Word List
wiosna・ヴィオスナ・春
topienie Marzanny・トピエニエ・マジャンニ／マジャンア沈め
bocian ・ボチャン・シュバシコウ
jaskółka・ヤスクウワゥカ・ツバメ
Wielkanoc・ヴィエルカノツ・イースター
palma wielkanocna ・パルマ・ヴィエルカノツナ・イースターの花束
majówka・マユフカ・ポーランドのゴールデンウイーク
matura・マトゥラ・高校卒業試験
jedna jaskółka wiosny nie czyni
イェドゥナ・ヤスクウワゥカ・ヴィオスニ・ニエ・チニ
たった一つの善行は誰かのことについてひいき目に見る十分な根拠にはならない
w marcu jak w garncu
ヴ・マルツ・ヤク・ヴ・ガルンツ
春の天気の気まぐれな様子を表すことわざ(直訳：3月は鍋の中のようだ）
kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata
クヴィエチエニ・プレチエニ・ボ・プシェプラタ・トゥロヘ・ジミ・トゥロヘ・ラタ
春の天気の気まぐれな様子を表すことわざ(直訳：4月はずっと冬と夏を織りつないでいる)
Bibilografia・参考文献：
Datowanie Wielkanocy: http://orion.pta.edu.pl/o-datowaniu-wielkanocy
Bocian: http://magazyn.salamandra.org.pl/m31a02.html
Bocian czarny: https://bieszczady.land/5-rzeczy-ktore-warto-wiedziec-o-bocianie-czarnym/
0 Comments